‘Tien jaar geleden hoorde ik voor het eerst over het concept Buurtcirkel; een groot succes in Amerika waar ik meer over wilde weten’, zegt de 46-jarige Jeroen van der Sluys. Samen met mede-cliënten en medewerkers van Pameijer vloog hij in 2012 naar New York. Een ontdekkingsreis die het begin was van iets heel moois.
In 1993 werd Jeroen cliënt bij Pameijer. Sinds die tijd heeft hij veel geleerd en gedaan. Hij ontwikkelde zich goed en dat leverde hem 12 jaar geleden een betaalde baan op als ervaringsdeskundige. Rond die tijd zat hij ook in de cliëntenraad van Pameijer. Onderwerpen als eigen regie en opkomen voor jezelf waren toen erg actueel. ‘We hadden gehoord dat ze in Amerika werkten met een concept waarmee cliënten elkaar helpen om op eigen benen te kunnen staan’, zegt Jeroen. ‘We wilden met eigen ogen zien hoe dat werkte, om er van te leren. En dat lukte. In 2012 stapte ik met een groep cliënten en medewerkers in het vliegtuig naar New York.’
Voor de reis had Jeroen zich goed verdiept in de Amerikaanse Buurtcirkel. ‘Zo wist ik al dat het een vaste groep cliënten is die bij elkaar in de buurt wonen. Ze helpen elkaar met dagelijkse dingen, zoals boodschappen en administratie. Of ze gaan samen iets leuks doen.’ Eenmaal in New York aangekomen wilde de groep alles weten over het concept Buurtcirkel. Ze begonnen met een bezoek aan de organisatie waar het is bedacht en wordt gecoördineerd. Jeroen: ‘Ze waren er super gastvrij. We mochten alles vragen. We hebben geleerd dat vooral de samenstelling van een Buurtcirkel belangrijk is. De deelnemers moeten verschillende kwaliteiten hebben zodat ze elkaar kunnen helpen. Je kijkt dus vooral naar wat mensen wél kunnen.’
Om goed te begrijpen hoe dat in de praktijk werkt, bezocht Jeroen in New York een deelnemer van een Buurtcirkel. Jeroen: ‘Het viel me direct op hoe blij en tevreden hij was. Eten klaarmaken was niet echt zijn ding, dus dat deed een ander voor hem. Zelf was hij goed met zijn handen en technisch. Dus als er bij iemand van de Buurtcirkel iets kapot was, werd hij gevraagd om het te komen repareren. Dat maakte hem zo trots. Hij kon iets betekenen voor een ander. Hij hoorde er bij. Het klinkt zo simpel, maar het doet veel met mensen als ze ergens voor gevraagd worden. Je groeit er van en je krijgt meer zelfvertrouwen, dat is het Buurtcirkel-effect. En na elk succes, kun je weer een volgende stap zetten.’
‘Je moet rekening houden met
elkaar en op elkaar kunnen rekenen. ’
Na die 5 dagen in New York wist Jeroen het zeker: ‘We móeten de Buurtcirkel naar Nederland halen.’ Jeroen en de rest van de groep vertelden de directie van Pameijer enthousiast over hun ervaringen. Het enthousiasme sloeg aan en na wat aanlooptijd was de Buurtcirkel in Nederland een feit. In eerste instantie bestond die alleen uit cliënten. Na verloop van tijd kreeg elke Buurtcirkel een coach om de deelnemers te ondersteunen. Daarnaast is bij elke Buurtcirkel nu een vrijwilliger betrokken uit de wijk. ‘In Amerika hadden we dat ook gezien’ zegt Jeroen. ‘Je slaat daarmee 2 vliegen in 1 klap. Als er iets is, kan de vrijwilliger helpen. En via de vrijwilliger komen cliënten veel makkelijker in contact met de hele wijk. Fantastisch toch? Dan heb je het echt over inclusie.’
Is een Buurtcirkel geschikt voor iedereen? ‘Nee’, zegt Jeroen. ‘Je moet ten eerste in staat zijn om eigen regie te nemen. Daarnaast moet je kunnen samenwerken in een groep. Je moet rekening houden met elkaar en op elkaar kunnen rekenen. Geven en nemen. Dat is samenleven.’ Het is duidelijk dat deelnemen aan een Buurtcirkel echt iets vraagt van cliënten. Pakt dat goed uit? Dan kunnen zij zich goed ontwikkelen. ‘Elke cliënt heeft binnen de Buurtcirkel een leerdoel. De buurtcirkelcoach vraagt regelmatig hoe het daarmee gaat. Is het doel gehaald? Mooi, op naar het volgende doel. Is het (nog) niet gelukt? Helemaal niet erg. Je kijkt gewoon waarom het nog niet gelukt is. En als het nodig is, pas je het doel aan.’
Hoe vaak en waar een Buurtcirkel bij elkaar komt en wat ze dan doen, dat bepalen de deelnemers zelf. Hebben ze daar hulp bij nodig, dan vragen ze dat aan hun buurtcirkelcoach of de vrijwilliger uit de wijk. ‘Het concept Buurtcirkel kan er in de praktijk dus overal anders uitzien. Precies zoals ik het 10 jaar geleden in Amerika heb gezien.’ Jeroen kijkt met veel plezier terug op die ervaring in New York. Hij is trots dat zíjn Pameijer telkens weer zoekt naar nieuwe vindingrijke ideeën en deze niet alleen voor zichzelf houdt. ‘Andere zorgorganisaties in Nederland waren al snel geïnteresseerd in onze Buurtcirkel. Pameijer deelt die kennis graag. De Buurtcirkel vind je daarom nu door heel het land. Da’s mooi toch!’, zegt Jeroen met een grote glimlach. ‘Hoe meer Buurtcirkels, hoe meer cliënten er van kunnen profiteren en groeien.’
