Ruim 10 jaar geleden maakte Jan Alblas in New York per toeval kennis met Howie the Harp. ‘Toen ik dat zag, wist ik het meteen: dit móeten wij naar Nederland halen.’ Net als in Amerika is deze opleiding ook hier de gouden standaard voor cliënten om ervaringsdeskundige te worden.
In 1988 ging Jan bij Pameijer werken waar hij in 2004 één van de directeuren werd. Nu is hij directeur van Vijf. Hier ontwikkelt en vermarkt hij sinds 2016 met een bevlogen team programma’s voor het sociale domein. Allemaal vanuit het gedachtengoed van Pameijer. Eén van de meest succesvolle programma’s van Vijf is Howie the Harp. De ontdekking hiervan is een bijzonder verhaal.
Voor de ontdekking van Howie the Harp moeten we meer dan tien jaar terug in de tijd. In 2010 was Jan in New York. Hij was door het kunstenaarscollectief van Pameijer Atelier Galerie Herenplaats gevraagd om mee te gaan naar een internationale kunstbeurs. Jan verbleef een week in New York en had best wat tijd over om een paar Amerikaanse GGZ-organisaties te bezoeken. Na wat telefoontjes vanuit een telefooncel had hij snel een paar adressen waar hij langs mocht komen. Jan: ‘Tijdens die werkbezoeken heb ik veel met cliënten kunnen spreken. Bij die gesprekken viel regelmatig de naam Howie the Harp. In eerste instantie zei me dat niet zoveel, maar op een gegeven moment realiseerde ik me dat die naam wel heel vaak werd genoemd. Ik was behoorlijk nieuwsgierig geworden naar het verhaal van Howie the Harp.’
Jan ontdekte dat het verhaal begint bij Howard Geld. Howard was een dakloze Amerikaan met psychiatrische problemen die nogal een uitgesproken mening had over de ondersteuning die hij kreeg. Hij schreef er over, organiseerde bijeenkomsten waar hij toespraken hield, kwam veel in het nieuws en kreeg zo steeds meer aanhangers. ‘Hij was een soort Messias die aan het strijden was voor een verandering van de psychiatrie van binnenuit, legt Jan uit. ‘Howard was van mening dat je ook met een psychiatrische aandoening prima een bijdrage kunt leveren aan de samenleving. Daarom wilde hij minder focus op medicatie en behandeling en meer aandacht voor de (veer)kracht en maatschappelijk herstel van cliënten. Een vernieuwende visie waarmee de kenmerkende Howard in Amerika echt iets in beweging zette. En omdat hij altijd mondharmonica (‘harp’ in het Engels) speelde, werd hij al snel Howie the Harp genoemd.’
‘Je moet cliënten ruimte, een positie en invloed geven. Dan maak je je dienstverlening pas echt beter.’
De directeur van een grote GGZ-organisatie in Amerika vond dat hij niet meer om Howie en zijn visie heen kon. Hij nam Howie in dienst als zijn belangrijkste adviseur en leerde hem om zijn ideeën in de praktijk te brengen als ervaringsdeskundige. Jan: ‘Daar is uiteindelijk een serieuze opleiding uitgekomen die naar hem vernoemd is: Howie the Harp. Gemotiveerde cliënten kunnen sindsdien deze opleiding volgen. Daar leren ze op een professionele manier andere cliënten te ondersteunen vanuit hun eigen ervaring en kennis. Een absolute doorbraak waarmee in Amerika de basis is gelegd voor de ervaringsdeskundigheid waar wij het nu dagelijks over hebben.’
Jan wilde in New York met eigen ogen zien hoe die opleiding werd gegeven. Hij woonde een paar lessen bij en was onder de indruk van het niveau en de studenten. Howie the Harp had Jan helemaal gegrepen. ‘Toen ik terugkwam uit New York was ik overtuigd dat het ook bij ons anders moest. Wat ik in New York had gezien, was geweldig. Ik wilde Howie the Harp heel graag introduceren in Nederland. Om net als in Amerika cliënten ruimte, een positie en invloed geven. Ik geloofde er echt in dat dit een innovatie was waarmee we onze dienstverlening beter konden maken.’
Jan besprak zijn ervaringen die hij meenam New York met het directieteam en de bestuurder bij Pameijer. Dat riep in eerste instantie wel wat vragen op. Maar uiteindelijk heeft hij toch een plan gemaakt om Howie the Harp naar Nederland te halen. Dat is gelukt. En hoe! Nu, bijna tien jaar later tellen we hier vier opleidingslocaties. Zo’n 650 cliënten hebben de opleiding inmiddels gedaan. 78% daarvan heeft er een betaalde baan aan overgehouden bij gemeentes, welzijnsorganisaties en Pameijer zelf. Jan: ‘Howie the Harp is een pittige opleiding die bijzonder hoog staat aangeschreven. Het is een belangrijke opstap voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deelnemers zijn trots op hun diploma en doen weer helemaal mee in de samenleving. Howie de Harp staat echt ergens voor. De deelnemers vormen een hechte community en ze zeggen allemaal: eens een Howie, altijd een Howie.’
