Willen jullie twee levensgrote kunstwerken maken ter ere van ons 95-jarige jubileum? Zo ongeveer werd de vraag door Pameijer gesteld aan kunstenaars Brenda en Edward van Atelier Herenplaats. ‘Een uitdaging, spannend en vooral een eer om hiervoor gevraagd te worden’, vinden ze allebei. De kunstwerken hangen aan de gevel van het hoofdkantoor van Pameijer in Rotterdam. Want vieren doen we samen: met cliënten, collega's én de mensen in de stad.
Eind 2021 vroeg de mentor van Brenda en Edward of zij een kunstwerk wilden maken ter ere van het 95-jarige jubileum van Pameijer. ‘Ja!’, zeiden ze allebei direct. De opdracht was: twee grote kunstwerken die aan de gevel van het hoofdkantoor van Pameijer komen te hangen. Edward: ‘Meer instructies kregen we niet. We waren helemaal vrij om te bepalen wat we gingen schilderen.’ Brenda herinnert zich nog dat er wel bij verteld werd dat het leuk zou zijn om iets af te beelden over wat Pameijer doet. ‘Ik moest meteen aan theater en muziek denken. Ik vind Pameijer namelijk creatief op allemaal verschillende manieren. Vandaar de spotlights en muzieknoten die je in mijn kunstwerk terugziet.’
Edward liet zich voor zijn kunstwerk inspireren door de zin: De meeste mensen zijn andere mensen. Een spreuk die ook op de gevel van het hoofdkantoor van Pameijer te lezen is. ‘Ik besloot om allemaal portretten te maken van verschillende mensen. Door omstandigheden kan je het gevoel hebben buitengesloten te worden. Of dat nou iets psychisch is, je geloof, huidskleur of seksuele geaardheid. Iedereen is anders, maar we hebben als mens vooral veel dingen gemeenschappelijk. Daarom heb ik op mijn kunstwerk allemaal unieke individuen met elkaar verbonden. En omdat mensen in het dagelijkse leven nog wel eens een masker opzetten, hebben de portretten op mijn kunstwerk dat ook. Het werk doet een beetje denken aan Picasso.’
Brenda en Edward maakten hun kunstwerk op een houten plaat die in een boogvorm is gezaagd. Zo’n twee meter breed en anderhalve meter hoog. Behoorlijk groot dus. Dat moet ook wel, want het hangt buiten aan de gevel van het hoofdkantoor van Pameijer aan de Crooswijksesingel in Rotterdam. Als het te klein is, valt het niet op. Edward: ‘Ik heb nooit eerder zoiets groots gemaakt. En ook nog nooit op hout geverfd. Best een uitdaging. Ik was benieuwd of ik het kon. Ik heb geleerd dat je hier echt geduld voor moet hebben. Op hout moet je bijvoorbeeld meerdere lagen verf aanbrengen om het mooi egaal te krijgen.’ Brenda had wel ervaring met schilderen op hout. Zodoende kon zij Edward wat tips geven. Bijvoorbeeld dat hij er rekening mee moeten houden dat er aan het eind nog een beschermende vernislaag op moet. Brenda: ‘Het komt buiten te hangen, dus het moet wel tegen zon, wind en regen kunnen.’
Ongeveer een maand hebben ze aan hun kunstwerk gewerkt. ‘Ik heb altijd genoeg ideeën. Ook deze keer’, zegt Brenda vol zelfvertrouwen. ‘Ik pakte gewoon een kwast, een pot verf, zette een streepje hier en een stipje daar. Lekker schilderen op gevoel. Er ontstaat altijd iets. Geen moment dacht ik: dit wordt niets. Overschilderen kan altijd, dat is het voordeel van verf.’ Edward was net zo relaxed. ‘Ik had natuurlijk wel een idee. Pas toen ik echt aan de slag ging, koos ik de kleuren en vormen. Ik vertrouw altijd op mijn improvisatietalent.’ Het scheelt dat Brenda en Edward ervaren kunstenaars zijn. De reacties op de werkplaats van andere kunstenaars van Herenplaats waren heel positief. ‘Ze vonden het mooi wat we maakten’, zegt Edward. ‘Zulke reacties geven zelfvertrouwen en maken je sterker.’
Brenda en Edward zijn trots op het resultaat. Ook al zijn hun stijl en kleurgebruik verschillend, de kunstwerken passen goed bij elkaar. ‘De hele stad kan mijn werk nu zien. Ik hou er van om mijn werk te showen’, zegt Brenda. Edward vindt dat wat spannender: ‘Mensen vinden er altijd wat van. Ook al weet ik dat je het bij de kijker moet neerleggen om er wat van te vinden, toch ben ik daar in m’n hoofd mee bezig. Ik heb nu besloten het gewoon op me af te laten komen’, besluit hij.
Atelier Herenplaats - onderdeel van Pameijer - is een plek waar creativiteit zegeviert. Er is alle ruimte voor mensen met een beperking die beschikken over beeldend talent. Zij kunnen een opleiding volgen en eventueel doorstromen naar het kunstenaarscollectief. Brenda en Edward horen bij het collectief en vertellen: ‘Iedereen maakt hier z’n eigen werk in z’n eigen stijl. Je hebt alle vrijheid om te doen wat je wilt in een relaxte omgeving. We voelen ons thuis bij de staf en kunstenaars van Herenplaats.’
Brenda had les op een school voor kinderen die moeite hadden met leren. Ze zat er in een talentenklas voor leerlingen die goed konden tekenen. ‘Als kind had ik moeite met het goed uitspreken van woorden. Met tekeningen maakte ik mijn woorden en zinnen duidelijk.’ Per toeval ontdekte Frits Gronert - medeoprichter van Herenplaats - het tekentalent van Brenda en zag dat ze erg gemotiveerd was. ‘Frits heeft mij naar Herenplaats gehaald. Een jaar of zeven geleden alweer. Inmiddels heb ik heel wat kunstprojecten gedaan en allerlei technieken uitgeprobeerd. Zo kwam ik er achter dat ik de combinatie van natuur en fantasie te gek vind en dat ik graag met verf en kwast werk. Anton Piek is een grote inspiratie voor mij. Ik ben fan en verzamel alles van hem.’
Edward zit al dertien jaar bij Herenplaats. Een kunstopleiding heeft hij niet. Wel tekende hij als kind al veel. ‘Toen ik achttien werd, probeerde ik meer serieuze kunst te maken. Met Dali als inspiratiebron maakte ik surrealistische tekeningen. Dat ging best aardig.’ Toen Edwards coach vertelde dat Herenplaats ook werkplekken had voor mensen met een psychiatrisch achtergrond, dacht Edward: ‘Ik ga gewoon proberen of dat iets voor mij is. Na veel opdrachten en experimenteren met verschillende materialen en technieken, ontstond mijn eigen stijl. Ik vind het leuk om felle kleuren verf te combineren met strakke lijnen van zwarte en witte markeerstiften. Dat knalt echt van de muur. Ze noemen mijn werk hier ook wel ‘Surrealistische Waanzin’. Dat klinkt eigenlijk best goed en uitnodigend’, lacht Edward.
