Toegankelijkheidslinks Ga naar de hoofdinhoud
Iemand neemt een bakkie koffie uit de thermoskan in activeringscentrum Kreileroord

Wet zorg en dwang & Wet verplichte ggz

Gedwongen opnames en gedwongen zorg voor mensen met een verstandelijke beperking of psychisch probleem vielen voorheen onder de ‘Wet Bopz’. Deze wet was vooral gericht op psychiatrische behandelingen in een psychiatrisch ziekenhuis. Per 1 januari 2020 heeft de Wet Bopz plaats gemaakt voor de Wet zorg en dwang (Wzd) en de Wet verplichte ggz (Wvggz). Deze nieuwe wetten sluiten beter aan bij de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking of psychisch probleem.

Vrijwillige zorg

Pameijer ondersteunt altijd op vrijwillige basis en gaat uit van eigen regie. Onvrijwillige zorg past daar niet bij. Heel soms ontstaat er een risicovolle situatie waarop gehandeld moet worden. We gaan in gesprek met jou, je naasten en je behandelaar op zoek naar alternatieven en kijken naar het risico. Heel soms komt het dan voor dat er geen (vrijwillige) oplossing gevonden wordt en kan er een probleem ontstaan voor jou of jouw omgeving. Het kan dan onvermijdelijk zijn om onvrijwillige zorg in te zetten. We volgen hierin de richtlijnen van de nieuwe wet en houden ons aan een stappenplan. Of een situatie onder de Wet zorg en dwang (Wzd) of de Wet verplichte ggz (Wvggz) valt, hangt af van de doelgroep. 

Het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport geeft meer informatie over dwang in de zorg. Ga naar de website van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport.

Wet zorg en dwang

De Wet zorg en dwang (Wzd) regelt de rechten en plichten voor mensen met een verstandelijke beperking of dementie. Soms gaat het niet goed met je en kan je (tijdelijk) niet goed inschatten welke zorg of ondersteuning op dat moment nodig is. De Wet zorg en dwang biedt dan mogelijkheden om jou tóch de zorg te bieden die nodig is.

Wat is onvrijwillige zorg?

Deze 9 vormen van onvrijwillige zorg vallen onder de Wet zorg en dwang:

  • Als er medische handelingen worden gedaan tegen je wil, bijvoorbeeld medicatie of voeding toedienen.
  • Als je bewegingsvrijheid wordt beperkt, als je bijvoorbeeld wordt beetgepakt.
  • Als je wordt ingesloten, bijvoorbeeld als je slaapkamerdeur op slot moet.
  • Als je in de gaten wordt gehouden door camera's of sensoren in huis.
  • Als er onderzoek wordt gedaan aan kleding of je lichaam.
  • Als er bij jou thuis wordt onderzocht of je gevaarlijke middelen hebt, zoals drugs of wapens.
  • Als er gecontroleerd wordt op middelen die je gedrag beïnvloeden, zoals alcohol.
  • Als je beperkt wordt om je eigen leven in te richten, bijvoorbeeld als je geen relatie mag hebben of als je telefoon wordt afgenomen.
  • Als je recht om bezoek te ontvangen beperkt wordt.

Duidelijke uitleg over de Wet zorg en dwang

Wil je meer uitleg over wat de Wet zorg en dwang (Wzd) betekent voor iemand met een verstandelijke beperking? KansPlus en Steffie vertellen het je in duidelijke taal:

Iemand snijdt met een groot mes een bol knoflook, eromheen staan kruiden en olijfolie

Cliëntvertrouwenspersoon

Iedere regio heeft een eigen cliëntvertrouwenspersoon bij wie je terecht kan in het geval van onvrijwillige zorg. Deze persoon is er voor mensen met een verstandelijke beperking. Wil je weten wie de cliëntvertrouwenspersoon is in jouw regio? Kijk dan op de pagina Vertrouwenspersoon.

Wil je meer weten over het werk van de cliëntvertrouwenspersonen Wet zorg en dwang? Ga dan naar de website clientenvertrouwenspersoonwzd.nl.

Klachtencommissie onvrijwillige zorg

Speciaal voor klachten over onvrijwillige zorg die op basis van de Wet zorg en dwang wordt verleend, is er een KlachtenCommissie Onvrijwillige Zorg (KCOZ). Dat is een externe klachtencommissie. Je geeft jouw klacht eerst door aan de klachtencommissie van Pameijer. Je belt deze commissie op 088 271 00 00. Pameijer zet de klacht door naar de externe klachtencommissie. Dat hoef je niet zelf te doen.

Wet verplichte ggz

De Wet verplichte ggz (Wvggz) regelt de rechten en de plichten van mensen die psychische zorg nodig hebben. Pameijer verleent zelf geen onvrijwillige zorg en neemt geen cliënten op. Dit wordt uitgevoerd door onze samenwerkingspartners, zoals Antes en GGZ Delfland. Om de zorg veilig en goed voor cliënten en medewerkers uit te voeren, maken we met deze partners duidelijke werkafspraken. Waar onvrijwillige zorg voorheen altijd leidde tot gedwongen opname, kan verplichte zorg nu ook thuis verleend worden. 

Lees meer over de Wet verplichte ggz op de website van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport.

Opleggen van verplichte zorg

Er zijn twee manieren waarop verplichte zorg binnen de Wvggz kan worden opgelegd:

  • met een crisismaatregel of
  • met een zorgmachtiging

GGz Centraal heeft een animatiefilm gemaakt over de zorgmachtiging. Bekijk deze film op YouTube

Heb je na het bekijken van de video en de website van het Ministerie nog steeds vragen? Het MIND Platform heeft nog veel meer informatie over de Wet verplichte ggz. Ga naar de website van het MIND Platform.